جوش شیرین یا سدیم بی کربنات چیست ؟
جوش شیرین یا بی‌کربنات سدیم ترکیبی شیمیایی با خاصیت قلیایی ملایم است و به عنوان یک عامل ورآورنده شناخته می‌شود. کافی است مقدار کمی از آن به خمیر اضافه شود تا در واکنش با مواد اسیدی موجود ، گاز کربن‌دی‌اکسید آزاد کند و در نتیجه بافت نان یا شیرینی ، سبک و حجیم شود. جوش شیرین با فرمول شیمیایی (NaHCO₃) است که به شکل پودری سفیدرنگ ، بدون بو و محلول در آب می باشد.
انواع جوش شیرین
به‌طور کلی جوش شیرین به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: گرید خوراکی و گرید صنعتی.
جوش شیرین خوراکی با خلوص بالاتر و بسته‌بندی بهداشتی عرضه می‌شود و دغدغه اصلی مشتریان در این بخش اطمینان از سلامت و دریافت تاییدیه‌های بهداشتی است. این نوع بیشتر در صنایع غذایی، تولید نان، شیرینی، نوشابه و حتی داروسازی کاربرد دارد.
در مقابل، جوش شیرین صنعتی با استانداردهای متفاوت تولید می‌شود و برای مصارفی مثل شوینده‌ها، دباغی چرم، صنایع شیمیایی و حتی تصفیه فاضلاب استفاده می‌شود.
تفاوت کربنات سدیم و بی کربنات سدیم
بی کربنات سدیم نام دیگر جوش شیرین می باشد و ممکن است آن را در بازار با ماده کربنات سدیم اشتباه بگیرند .اما ، کربنات سدیم یک قلیای صنعتی قوی است . در حالی‌که بی‌کربنات سدیم (جوش شیرین) یک ترکیب ملایم‌تر و ایمن برای صنایع غذایی و دارویی محسوب می‌شود.
تفاوت کربنات سدیم (Na₂CO₃) و بی‌کربنات سدیم (NaHCO₃) هم در ترکیب شیمیایی است و هم در کاربرد :
فرمول و ساختار شیمیایی
کربنات سدیم: Na₂CO₃
بی‌کربنات سدیم (جوش شیرین): NaHCO₃
قدرت قلیایی
کربنات سدیم قلیایی‌تر و قوی‌تر است و pH بالاتری دارد.
بی‌کربنات سدیم قلیاییت ملایم‌تری دارد و حتی در صنایع غذایی مصرف می‌شود.
کاربردها
کربنات سدیم بیشتر در تولید شیشه، مواد شوینده، کاغذ و صنایع شیمیایی استفاده می‌شود.
بی‌کربنات سدیم هم در صنایع غذایی (پخت نان و کیک)، دارویی، تصفیه آب و شوینده‌ها کاربرد دارد.
ایمنی و مصرف خوراکی
کربنات سدیم به دلیل قلیاییت بالا مناسب مصرف خوراکی نیست.
بی‌کربنات سدیم خوراکی است و با نام جوش شیرین شناخته می‌شود.
کاربرد جوش شیرین خرده
۱. آیا جوش شیرین خرده برای پخت‌وپز مفید است؟
بله. اصلی‌ترین استفاده از جوش شیرین در آشپزی است. اگر نان یا کیک شما پف نمی‌کند، کافی است کمی جوش شیرین به خمیر اضافه کنید. همین مقدار کم باعث سبک و ترد شدن نان و شیرینی می‌شود.
۲. جوش شیرین در طب سنتی چه کاربردی دارد؟
در طب سنتی، این ماده به‌عنوان یک ماده با خاصیت خنثی‌کننده اسید معرفی شده است. مصرف محلول رقیق آن به کاهش سوزش معده و مشکلات گوارشی کمک می‌کند. همچنین برای شست‌وشوی زخم‌های سطحی و کاهش التهاب پوست توصیه شده است. برخی نسخه‌های سنتی هم از آن برای رفع بوی بدن و حتی درمان خارش‌های پوستی استفاده می‌کنند. البته مصرف خوراکی آن باید با احتیاط و در حد کم باشد.
۳. چطور از جوش شیرین برای نظافت خانه استفاده کنیم؟
اگر از بوی بد یخچال یا کفش خسته شده‌اید، کافی است مقداری جوش شیرین در یک ظرف کوچک قرار دهید تا بو را جذب کند. برای تمیز کردن ظروف چرب یا لکه‌های سخت، می‌توانید آن را با سرکه ترکیب کنید. این محلول یک پاک‌کننده طبیعی، بی‌خطر و ارزان است.
جوش شیرین پوست را میسوزاند ؟ (مضرات جوش شیرین برای پوست)
در بسیاری از ماسک‌های خانگی از جوش شیرین برای روشن کردن پوست ، کاهش جوش‌های سرسیاه و لایه‌برداری ملایم استفاده می‌شود. ترکیب جوش شیرین و گلاب برای پوست یک ماسک ساده و محبوب است که به شادابی و نرمی پوست کمک می کند .
اما در عین داشتن این فواید ، این سوال به وجود می آید که آیا جوش شیرین پوست را میسوزاند؟ در حقیقت اگر بیش از حد یا به‌صورت غلیظ استفاده شود ، ممکن است باعث خشکی و سوزش پوست شود. به همین دلیل بسیاری از متخصصان هشدار می‌دهند که زیاده‌روی در مصرف می‌تواند به پوست آسیب بزند.
مقدار مصرف جوش شیرین در مراقبت پوستی
نکته مهم این است که مقدار مصرف این ماده باید محدود باشد. معمولاً توصیه می‌شود هفته‌ای یک‌بار از ماسک‌های خانگی حاوی جوش شیرین استفاده شود و حتماً با موادی مثل گلاب یا ماست ترکیب گردد تا اثر خشکی آن کاهش یابد.
آیا جوش شیرین حساسیت‌زاست
یکی دیگر از سوالات و دغدغه ها این است که آیا جوش شیرین حساسیت زاست؟ پاسخ این است که بستگی به نوع پوست شما دارد. افرادی با پوست حساس ممکن است دچار قرمزی یا خارش شوند. بهترین کار این است که قبل از استفاده ، مقداری از ماسک را روی بخش کوچکی از پوست تست کنیم .
جایگزین جوش شیرین چیست ؟
جوش شیرین حاوی چه موادی است
قبل از معرفی جایگزین‌ها، بهتر است بدانیم جوش شیرین حاوی چه موادی است. این ترکیب شیمیایی در اصل بی‌کربنات سدیم است که با آزاد کردن گاز کربن‌دی‌اکسید باعث پف کردن خمیر یا لطافت گوشت می‌شود.
جایگزین جوش شیرین در کیک
اگر هنگام پخت کیک جوش شیرین در دسترس نداشتید، می‌توانید از بکینگ‌پودر استفاده کنید. ترکیب سرکه و ماست هم به‌عنوان یک جایگزین جوش شیرین در کیک عمل می‌کند و باعث نرم و پوک شدن بافت کیک می‌شود.
جایگزین جوش شیرین در کباب کوبیده
خیلی از آشپزها برای ترد کردن گوشت به جوش شیرین عادت دارند؛ اما اگر به دنبال جایگزین جوش شیرین در کباب کوبیده هستید، استفاده از پیاز رنده‌شده، ماست یا کمی آب‌لیمو طبیعی بهترین انتخاب است. این مواد علاوه بر لطیف کردن گوشت، طعم بهتری هم به کباب می‌دهند.
بسته بندی جوش شیرین خرده
بسته‌بندی مناسب باید مقاوم در برابر رطوبت و نور باشد، زیرا این ماده در محیط مرطوب خاصیت خود را از دست می‌دهد. معمولاً بسته‌های سلفونی چندلایه ، پاکت‌های زیپ‌دار یا ظروف پلاستیکی درب‌دار برای حفظ کیفیت این محصول استفاده می‌شوند.
در شیمی وان ، شما عزیزان می توانید جوش شیرین خرده را پک شده ( پک های 1 کیلویی ) و با بسته بندی محکم که دارای تاریخ اتقضا نیز می باشد ، با اطمینان جهت مصارف خانگی خود خریداری کنید .
شرایط خرید جوش شیرین خرده (جوش شیرین را از کجا بخریم )
اگر قصد خرید جزئی دارید، عطاری ها و یا فروشگاه های معتیر آنلاین گزینه های مناسبی هستند . در زیر برخی فاکتورهایی که هنگام خرید باید چک شود را برای شما عزیزان لست کرده ایم :
بررسی تاریخ تولید و انقضا روی بسته‌بندی
انتخاب بسته‌بندی‌های کوچک و مقاوم برای مصرف خانگی
اطمینان از داشتن برگه آنالیز یا مجوز بهداشتی برای محصول
قیمت جوش شیرین خرده
قیمت این محصول در بازار ایران معمولاً متناسب با وزن بسته ، کیفیت تولید و برند آن متفاوت است. بسته‌های کوچک برای مصرف خانگی مقرون‌به‌صرفه‌اند، اما اگر مصرف بیشتری دارید، خرید بسته‌های بزرگ‌تر یا عمده می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد.
جه استعلام قیمت جوش شیرین خرده و خرید مواد شیمیایی جزئی ، با کارشناس بخش خرده فروشی شیمی وان ، در ارتباط باشید .
