سدیم اسید پیرو فسفات ( sodium acid pyrophosphate ) ، ترکیبی معدنی و جامدی سفید رنگ تشکیل شده از کاتیون سدیم و آنیون پیرو فسفات می باشد که به دلیل ساختارش ، غنی از فسفر و ماده مغذی می باشد و به اختصار SAPP نیز نامیده می شود. سدیم اسید پیروفسفات ماده ای پرکاربرد و جزو افزودنی های غذایی به عنوان اسید فسفریک خوراکی در صنعت می باشد که به خوبی در آب حل می شود و می تواند pH محصولات تولیدی صنعت غذایی را تنظیم کند.
سدیم اسید پیرو فسفات چیست ؟
سدیم اسید پیرو فسفات یا سدیم هیدروژن فسفات ، ماده ای شیمیایی در گرید خوراکی می باشد که با ایجاد تورم در خمیر ، در پخت محصولاتی مانند کیک ، نان ، کلوچه ، بیسکوئیت و … کمک می کند و به دلیل همین ویژگی ، در فرآورده های آردی به عنوان حجم دهنده و برای کاهش زمان تخمیر استفاده می شود. این ویژگی ایچاد تورم به این علت است که ترکیبات اسیدی به خوبی با سدیم دی کربنات قلیایی واکنش می دهند و گاز کربن دی اکسید تولید می کنند و هر چقدر میزان تولید کربن دی اکسید بیشتر باشد ، ارزش غذایی بیشتر می شود . این واکنش سدیم اسید پیرو فسفات به صورت ذیل می باشد :
Na2H2P2O7 + NaHCO3 → Na3HP2O7 + CO2 + H2O
سدیم اسید پیرو فسفات بر اساس مدت آزادسازی گاز کربن دی اکسید ، به سه گروه تقسیم می شود : پیروفسفات fast ، پیروفسفات medium و پیروفسفات slow که مصرف کننده با توجه به نیاز خود از یکی از این طبقه بندی ها استفاده می کند .
احتمال این که استفاده از این محصول ، تلخی مختصری ایجاد کند ، وجود دارد و به همین جهت می توان آن را با طعم دهنده های خوراکی ، جوش شیرین ، شکر و یون های کلسیمی ترکیب کرد. ترکیبات اسیدی دیگری هم وجود دارند که موجب ورآمدن و حجم دهی خمیر می شوند . موادی مانند تارتاریک اسید ، سدیم آلومینیوم فسفات و مونوکلسیم . یعنی به طور کلی ترکیبات اسیدی ، آنزیم هایی از خود ترشح می کنند که این آنزیم ها می تواند قندها ، پروتئین و چربی ها را بشکند تا مورد استفاده قرار گیرد.
ویژگی های سدیم اسید پیرو فسفات
سدیم اسید پیرو فسفات ، اسید نمکی خوراکی ضعیف شده ای می باشد که در صنایع غذایی و شیرینی پزی استفاده می شود . به طور کلی مصرف این ماده و خوراکی های حاوی فسفات طبیعی ، خطری برای سلامتی ندارد و مورد تأیید اداره غذا و دارو آمریکا میباشد اما مصرف زیاد سدیم اسید پیروفسفات ، در بیماران قلبی و کلیوی ، می تواند منجر به اختلالات جدی و حتی مرگ شود . به همین علت ، این افراد بهتر است از غذاهای فرآوری شده ای که دارای سدیم اسید پیرو فسفات هستند ، کمتر استفاده کنند .
در ذیل ، جدول کامل ویژگی ها و اطلاعات فیزیکی – شیمیایی مربوط به این ماده آورده شده است :
مشخصات اولیه | اطلاعات تخصصی | ||
نام ماده | سدیم اسید پیرو فسفات | آرت نامبر ( کاتالوگ نامبر ) | ….. |
نام ماده به انگلیسی | sodium acid pyrophosphte | شماره رجیستری ( cass number ) | 7758-16-9 |
نام گذاری آیوپاک | دی سدیم دی هیدروژن دی فسفات | EC number | ….. |
اسامی دیگر | SAPP ، سدیم دی هیدروژن پیروفسفات | جرم مولی | 221/94 g/mol |
درصد خلوص ماده | ….. | علائم ایمنی و هشدار ( کد های R و S ) | R 36/ S 24 -25 |
مشخصات فیزیکی و شیمیایی ماده | |||
PH | 4 ( محلول %10 ) | نقطه ذوب | 600°C |
چگالی | 1/1 – 1/35 g/cm | نقطه جوش | ….. |
حلالیت = SOL | 11/9 g / 100 ml (20°C) | نقطه انجماد | ….. |
کاربرد سدیم اسید پیرو فسفات
کاربرد اصلی سدیم اسید پیرو فسفات در افزایش ماندگاری محصولات می باشد . براساس این موضوع ، در ادامه چندین کاربرد این ماده را در زمینه های مختلف مشاهده می کنید :
- به عنوان نگه دارنده در ثابت ماندن رنگ فرآوردههای گوشتی
- حذف و کاهش کریستال های مضر مانند منیزیم آمونیوم هگزاهیدرات در محصولات کنسروی
- به عنوان امولسیفایر در صنایع لبنی
- دیسپرس کننده در حفاری چاه های نفت
- پایدارکننده و بهبود دهنده کیفیت
- جلوگیری از تغییر رنگ غذا
- افزودنی غذایی در بیکینگ پودر
- استفاده در پاک کننده های خانگی و صنعتی
- کاهش زمان جذب آب ( در تهیه نودل ها و ماکارانی برای جلوگیری از چسبندگی )
- در تولید خمیر دندان و نخ دندان ( سدیم اسید پیرو فسفات باعث از بین رفتن کلسیم و منیزیم موجود در بزاق می شود و از ایجاد جرم یا پلاک بر روی دندان جلوگیری میکند )
سدیم اسید پیرو فسفات مواد غذایی
همان طور که مطالعه کردید ، این ماده در گستره زیادی از صنعت غذایی استفاده می گردد مانند صنایع تولید نانهای حجیم و یا استفاده از سدیم اسید پیرو فسفات در کیک برای جلوگیری از تغییر رنگ است و این موضوع به این علت می باشد که این نمک فسفاته با بی کربنات سدیم مورد استفاده در تولید نانهای صنعتی و کیک و شیرینی واکنش می دهد که این یک واکنش اسید و باز است که در آن ، نمک فسفاته ، نقش اسید و بی کربنات ، نقش باز یا قلیا را دارد و گاز کرین دی اکسید را آزاد میکند .
هرچه میزان گاز دی اکسید کربن تولیدی بیشتر باشد، میزان حجم و پف کردن خمیر بیشتر می شود و وقتی این ماده را به محصولات اضافه می کنید ، کمی مزه تلخ ایجاد می کند که برای رفع این مزه تلخ ، از شکر ، جوش شیرین و سایر طعم دهنده ها استفاده می کنیم. این ماده می تواند با ترکیب شدن با سایر فسفات ها ، جهت حفظ آب محصولات گوشتی مانند گوشت کنسرو شده ، ژامبون و نودل فوری استفاده شود.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.