مواد شیمیایی چیست ؟ + طبقه بندی جامع انواع مواد شیمیایی

* شما در حال خواندن یکی از مطالب مجموعه مقالات کاربردی و خواندنی شیمیوان ، هستید . تا آخر این مقاله همراه ما باشید تا درباره این که به طور کلی مواد شیمیایی چیست و به چند دسته طبقه بندی می شود ، اطلاعات لازم و جالبی را به دست آورید ! *

مواد شیمیایی چیست ؟

اگر بخواهیم تعریف جامع و کاملی از مواد شیمیایی داشته باشیم ، باید اول به تعریفی از علم شیمی بنگریم . شیمی ، علمی است مادر که به ساختار ، خواص و ترکیب مواد ( مواد ، همان عناصر و ترکیبات شیمیایی  ) و واکنش هایی که انجام میدهند و همچنین انرژی هایی که در طی این فرآیندها و واکنش ها ، جذب یا آزاد میشود ، می پردازد که مواد حاصله از این واکنش ها ، مواد شیمیایی نام دارند .

ما میدانیم که همه مواد موجود در جهان هستی ، از ذرات بسیار کوچکی به نام اتم تشکیل شده است که اجتماع این اتم ها در کنار یکدیگر ، تشکیل عناصر را میدهد و عناصر ، بلوک های اساسی سازنده مواد شیمیایی هستند . بنابراین ، شیمی ، به خواص اتم ها و قوانین حاکم بر ترکیب آن ها و چگونگی استفاده از دانش این ویژگی ها برای دستیابی به اهداف خاص ، مربوط می شود .

در ادامه ، شما را با دسته بندی ای منظم و تفکیک شده برای انواع مواد شیمیایی آشنا کرده ایم که هرکدام از این دسته بندی ها بر اساس فاکتورهای متفاوت می باشد که شما را در نظم دهی ذهنی برای این صنعت گسترده ، راهنمایی میکند .

انواع مواد شیمیایی بر اساس خاصیت شیمیایی

• اسیدها و بازها
• بافرها و محلول های استاندارد
• حلال ها ( مانند استون ، زایلن ، تولوئن ، حلالهای 402 و 502 ، متانول ، اتانول و … )
• عناصر خالص و ترکیبات خاص
• مواد آلی
• مواد کروماتوگرافی
• نمک ها و ترکیبات معدنی

انواع مواد شیمیایی از نظر کاربرد در صنایع مختلف

• آرایشی – بهداشتی و شوینده
• گرید خوراکی ( غذایی )
• صنعت دارویی و پزشکی
• کشاورزی
• نفت ، گاز و پتروشیمی
• رنگ ، رزین و چسب
• محیط کشت
• آب و فاضلاب
• شیمی ساختمان
• مواد آبکاری
• اسانس و افزودنی های طبیعی
• پلیمر و پلاستیک
• مواد لاستیک سازی
• مواد مرجع و استاندارد
• چرم و نساجی
• کاغذ ، چاپ و بسته بندی
• نانو مواد
• محلول های مربوط به تیتراسیون ( شامل تیترانت ها ، تیتراتور یا معرف ) / محلول های کارل فیشر / محلول های بافر PH
• صمغ ها
• حلال ها 
• مواد پایه صنایع

دسته بندی از نظر گرید

• آزمایشگاهی
• صنعتی
• خوراکی
• دارویی
• آرایشی – بهداشتی و شوینده

دسته بندی از نظر خلوص

•  –  ( American chemical society ) ACS – موادی که بتوانند استاندارد این انجمن تشخیص خلوص و کیفیت مواد شیمیایی را بگیرند ، درصد خلوص بسیار بالایی دارند

• RG (Reagent Grade) – کیفیت این دسته  ، همانند گرید قبلی یعنی ASC می باشد و بر روی موادی که معمولا استفاده ای به عنوان ریجنت ندارند ، استفاده  می شود چون آن دسته ازموادی که به عنوان ریجنت استفاده بشوند ، RG برروی آن ها لیبل گذاری نمی شود . مثال : ماده زیرکونیل کلراید که ریجنت شناسایی یون فلوئورید می باشد.

• USP ( United states pharmacopia ) – معادل ACS برای مواد دارویی

•  NF Grade ( National formulary ) – معادل ACS برای مواد دارویی و کروماتوگرافی

•  ( Laboratory Grade ) – مواد شیمیایی ای که مناسب مصارف آموزشی – دانشگاهی می باشد ولی برای مصارف دارویی ، خلوص کافی را ندارند .

• ( Purified Grade ) – این دسته از خلوص ، شامل مواد ناخالصی می شود که خلوصشان با روش های شیمیایی بالا رفته ولی برای مواد دارویی ، مجوز مصرف ندارند .

• ( Technical Grade ) – این دسته ، مناسب برای مصارف صنعتی مثل آبکاری می باشند و خلوص پایینی هم دارند .

انواع مواد شیمیایی از نظر سفارش مشتری

خرده فروشی ( مقادیر یک کیلویی و کمتر از کیسه )

عمده فروشی ( مقادیر تناژ )

انواع گواهی های مواد شیمیایی

• Specifications یا برگه مشخصات و خواص ماده
• COA یا آنالیز
• SDS فایل
• Datasheet فایل
• GMP ( سازمان غذا و دارو )

معتبرترین شرکتی که در حال حاضر برای خرید مواد شیمیایی آزمایشگاهی با کیفیتی بالا وجود دارد ، کمپانی مرک آلمان می باشد که این کمپانی ، چندین زیر مجموعه دارد که هر کدام از آن ها مسئول تولید و تامین بخشی از بازار  آزمایشگاهی هستند . در ذیل ، نام های آن ها و محصولات تولیدی این زیر مجموعه ها آورده شده است :

1 * مرک میلیپور : تولیدکننده محصولات آماده سازی ، جداسازی ، فیلترینگ و مانیتورینگ

2 * سیگما آلدریچ : تولیدکننده محصولات Lab & Production material ( مواد و محصولات آزمایشگاهی )

3 * SAFC : مواد دارویی و بیو شیمیایی خام ( pharma & biopharma Raw material solutions )

4 * Supelco : محصولات آنالیزی (  Analytical products )

5 * Lab water solutions Milli-Q : محصولات آلی آزمایشگاهی

6 * BioReliance ( pharma & biopharma manufacturing & testing services )

(( کمپانی مرک همچنین در کتاب خود ، دارای چندین شماره و کد ، جهت راهنمایی مشتریان برای انتخاب مناسب ترین محصول است که در ادامه به بررسی هریک از آن ها پرداخته ایم )) :

آرت و شماره های شرکت مرک

کاتالوگ نامبر یا Catalog Number : کاتالوگ نامبر = order number = آرت نامبر = Part No 

کاتالوگ نامبر یا آرت نامبر ، شماره یا کدی است که برای هر ماده در هر گریدی متفاوت می باشد بدین معنی که کارخانه ، برای هر محصول تولیدی ، یک کد مرک خاص در نظر می گیرد  و یکی از اطلاعات تولیدی محصول می باشد و معرف هر محصول است یعنی منحصر به فرد می باشد و به محض تولید ، بر روی لیبل ماده شیمیایی زده می شود .

Cass Number یا شماره رجیستری : 

شماره ثبت ماده شیمیایی می باشد ولی منحصر به فرد نیست و توجیهی برای تولید ندارد یعنی ممکن است آن ماده سنتز بشود ولی در مرحله تولید انبوه نرود پس کاتالوگ نامبر به این محصول تعلق نمی گیرد ، تا زمانی که داخل تولید انبوه نرود . در واقع ، یک شماره بین المللی هست که گریدهای مختلف یک ماده با حجم های متفاوت در تمام کمپانی های تولیدکننده فقط با یک شماره رجیستری یکسان معرفی می شوند و می تواند به ما اطلاعات ماده با گرید های مختلف و با حجم های مختلف که توسط کمپانی در حال تولید شدن هست را بدهد .

EC Number : کد تخصصی هر محصول مربوط به ویژگی هایش می باشد .

HS Number : این کد ، راهی برای کنترل شناسایی کالا ، استاندارد سازی و طبقه‌بندی کالا می باشد که توسط دولت و با توجه به سیاست های مالی و قیمت گذاری ، انتخاب می شود .

Lot Number : شماره منحصر به فرد تولیدکننده برای سری ساخت

Batch Number : سری ساخت هر کارخانه = Lot Number

بهترین ابزار برای تشخیص مواد شیمیایی

روش ها و ابزارهای مختلفی برای شناسایی و تشخیص مواد شیمیایی وجود دارد که در ذیل آن ها را نام برده و در مطلبی جداگانه به بررسی هرکدام از آن ها و توضیحاتشان میپردازیم :

1. روش طیف سنجی
2. روش الکتروشیمیایی
3. روش کروماتوگرافی
4. روش آنالیز کمی و آنالیز حرارتی
5. روش های میکروسکوپی
6. روش پراش پرتو ایکس

فرق مواد شیمیایی و آلی

وقتی میگوییم مواد شیمیایی یعنی یک کلمه بسیار کلی که گستره بزرگی از همه عناصر و ترکیبات و تمامی فلزات و نافلزات را شامل می شود اما مواد آلی ، هرچند که در گذشته به موادی گفته می شد که از بدن موجودات زنده و از بقایای اجساد آن ها تشکیل میشد ، اما امروزه موادی که عناصر اصلی سازنده آن ها هیدروژن و کربن باشد ، ماده آلی نام دارد . پس مواد آلی زیر شاخه ای از مواد شیمیایی می باشد .

جمع بندی مطالب

در این مقاله ، آموختیم که ماهیت مواد شیمیایی چیست و به تعریف دقیقی از خود ماده و طبقه بندی انواع مواد شیمیایی ، پرداختیم . اگر ما در زمینه طبقه بندی های مواد شیمیایی و کاربرد آن ها در صنایع ، اطلاعات کافی داشته باشیم ، میتوانیم برای صنعت خود چه در زمینه تولید و چه در زمینه آنالیز و کنترل کیفی ، بهترین محصول را انتخاب نموده و بهترین نتیجه را بگیریم .

** پلتفرم جامع خرید و فروش مواد شیمیایی شیمی وان ، تلاش بر این دارد که ابتدا شما عزیزان را با ماهیت و خواص ماده شیمیایی مورد نظر ، آشنا کند تا بتوانید بهترین محصول هم از لحاظ کیفیتی و هم از لحاظ قیمتی را انتخاب کنید . با کارشناسان ما جهت دریافت مشاوره رایگان در حوزه کاری مربوطه ، در ارتباط باشید . شیمیوان ، در شبکه های اجتماعی هم پاسخگوی شما خواهد بود .**